Οι παγκόσμιες χρηματιστηριακές αγορές δέχτηκαν χθες ένα ισχυρό πλήγμα εν μέσω ανησυχιών για την υγεία της οικονομίας των ΗΠΑ λίγους μήνες πριν τις προεδρικές εκλογές.
Η αναταραχή στα χρηματιστήρια ξεκίνησε τη νύχτα από την Ιαπωνία, όπου ο δείκτης Nikkei σημείωσε βουτιά περισσότερο από 12% – τη χειρότερη επίδοσή του από το κραχ της παγκόσμιας αγοράς το 1987 -, και εξαπλώθηκε γρήγορα στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ.
Πριν από μόλις δύο εβδομάδες, οι αγορές μετοχών κυμαίνονταν κοντά σε επίπεδα ρεκόρ, με τους οικονομολόγους να είναι αισιόδοξοι για την εξασθένιση του πληθωρισμού και την ανθεκτική ανάπτυξη, ένας συνδυασμός που θα μπορούσε να δώσει στην Κάμαλα Χάρις μια ισχυρή πρόταση για τους ψηφοφόρους. Ωστόσο, η αποδυνάμωση της αγοράς εργασίας πυροδότησε φόβους ότι το κλίμα αυτό δεν θα διαρκέσει πολύ, παρά το γεγονός ότι η Ομοσπονδιακή Τράπεζα (FED) είναι κοντά στο να ανακοινώσει τη νίκη κατά του πληθωρισμού, καθώς και σχέδια για χαλάρωση της οικονομίας.
Είναι γνωστό ότι οι αγορές πάντα είναι στραμμένες προς το μέλλον, παρακολουθώντας στενά τους οικονομικούς δείκτες για να προβλέψουν τις εξελίξεις. Την προηγούμενη Παρασκευή, το υπουργείο Εργασίας των ΗΠΑ ανέφερε ότι το ποσοστό ανεργίας είχε αυξηθεί περισσότερο από το αναμενόμενο, σηματοδοτώντας την επιβράδυνση της οικονομίας και αυξάνοντας τους φόβους ότι οι ΗΠΑ ενδέχεται να μην αποφύγουν τελικά την ύφεση. Ένα από τα πράγματα στα οποία αντιδρούν οι αγορές είναι τα μελλοντικά αναμενόμενα κέρδη των εταιρειών στις οποίες επενδύουν και η βραδύτερη ανάπτυξη σημαίνει χαμηλότερα κέρδη.
Το «ξεπούλημα» που παρατηρήθηκε χθες επικεντρώθηκε κυρίως σε μετοχές εταιρειών υψηλής τεχνολογίας, όπως η Nvidia που κατασκευάζει τσιπ τεχνητής νοημοσύνης. Η άνοδος των μετοχών αυτών των εταιρειών είχε οδηγήσει τους δείκτες στα ύψη.
Όμως υπάρχουν και συγκυριακοί λόγοι που βοήθησαν στην επιδείνωση του χθεσινού κραχ. Την περασμένη εβδομάδα, η κεντρική τράπεζα της Ιαπωνίας αύξησε τα επιτόκια, σημειώνοντας ότι το κόστος δανεισμού θα μπορούσε να αυξηθεί περαιτέρω. Αντίθετα, η FED προσανατολιζόταν στο να μειώσει τα επιτόκια σύντομα, καθώς ο πληθωρισμός υποχωρούσε.
Έτσι, το νόμισμα της Ιαπωνίας ενισχύθηκε πολύ σε σύγκριση με το δολάριο ΗΠΑ, πιέζοντας τα hedge funds (επενδυτικά κεφάλαια) που δανείζονταν φθηνά σε γιεν και στη συνέχεια έκαναν επενδύσεις σε αμερικανικά περιουσιακά στοιχεία. Όλοι αυτοί οι επενδυτές μπήκαν σε ένα αγώνα δρόμου για να συγκεντρώσουν μετρητά, τροφοδοτώντας την αναταραχή της αγοράς, αν και δεν πρέπει να παραβλέπουμε ότι πολλοί χρηματιστές χρησιμοποιούν τις περιόδους αστάθειας απλά για να μετακινηθούν ανάμεσα σε θέσεις, αυξάνοντας ακόμη περισσότερο την αστάθεια.
Οδηγούμαστε προς ύφεση;
Κανείς δεν μπορεί να το πει με βεβαιότητα, όμως ακόμη η κατάσταση δεν μοιάζει με ύφεση.
Μπορεί οι φόβοι να έχουν αυξηθεί από την περασμένη Παρασκευή, όταν ανακοινώθηκε ότι το ποσοστό ανεργίας έχει αυξηθεί αρκετά, όμως η οικονομία των ΗΠΑ φαίνεται ακόμη υγιής: Η ανεργία είναι στο 4,3 τοις εκατό και το ΑΕΠ αυξήθηκε με ρυθμό 2,8% το δεύτερο τρίμηνο του έτους, ο οποίος είναι ταχύτερος από ό,τι αναμενόταν, λαμβάνοντας υπόψη το ύψος των επιτοκίων.
Αν το ποσοστό ανεργίας στις Ηνωμένες Πολιτείες παραμείνει στα ίδια επίπεδα ή βελτιωθεί τον Αύγουστο, θα μπορούσε να κατευνάσει τους φόβους ότι βλέπουμε μια ταχεία επιδείνωση των οικονομικών συνθηκών. Η κεντρική τράπεζα της χώρας αναμένεται να μειώσει τα επιτόκια στην επόμενη συνεδρίασή της τον Σεπτέμβριο και οι αξιωματούχοι της FED δεν δείχνουν προς το παρόν να πανικοβάλλονται. Ο πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Τράπεζας του Σικάγο, Όσταν Ντιν Γκούλσμπι διαβεβαίωσε ότι δεν φαίνεται ότι η οικονομία βρίσκεται σε ύφεση.
Η πολιτική ερμηνεία του κραχ στις ΗΠΑ
Οι Ρεπουμπλικάνοι έχουν ήδη εκμεταλλευτεί τις εξελίξεις, μιλώντας για το κραχ της Κάμαλα (#KamalaCrash). Σε κάθε περίπτωση όμως, καθώς οι αγορές είναι ασταθείς, πιθανότατα θα υπάρξουν νέα σκαμπανεβάσματα τις εβδομάδες πριν από τις εκλογές, γεγονός που θα κάνει όλο και πιο δύσκολη την εξαγωγή πολιτικών συμπερασμάτων από τη Γουόλ Σρτιτ.
Οι περισσότεροι επενδυτές αυτή τη στιγμή δεν συνδέουν το κραχ με την προεκλογική εκστρατεία, αν και η πολιτική αβεβαιότητα είναι σίγουρα ένα πράγμα που σταθμίζουν οι αγορές.
Χρηματιστηριακοί αναλυτές υπενθυμίζουν ότι οι δείκτες δεν βοήθησαν τον Τραμπ όταν ήταν ανοδικοί και ούτε θα βλάψουν την Χάρις αν πέσουν. Βέβαια, αν οι μετοχές συνεχίσουν να πέφτουν, αυτό πιθανότατα θα συνδυάζεται με άσχημα νέα για την οικονομία των ΗΠΑ, άρα μια δύσκολη συνθήκη για τη σημερινή αντιπρόεδρο και υποψήφια των Δημοκρατικών.
Πηγή: Politico
